Hyaluronic Acid (Hyalüronik Asit)
Hyaluronic Acid (Hyalüronik Asit), ciltte doğal olarak bulunan ve suyu güçlü şekilde tutabilen bir moleküldür; kozmetikte başlıca görevi yoğun nem sağlamak, cilt bariyerini desteklemek ve dolgun, pürüzsüz bir görünüm oluşturmaktır.
Nedir ve ciltteki rolü
- Hyalüronik asit, keratinositler ve fibroblastlar tarafından sentezlenen, ciltteki ekstrasellüler matriksin en önemli nem tutucu bileşenlerinden biridir.
- Yüksek su bağlama kapasitesi sayesinde (kendi ağırlığının katlarca fazlası kadar su tutabilme özelliğiyle) cildin elastikiyetini, hacmini ve pürüzsüz görünümünü destekler.
Kozmetikte işlevleri
- Güçlü humektan: Stratum corneum’da su çekip tutarak transepidermal su kaybını azaltır, cildin nem seviyesini hızlı şekilde yükseltir.
- Bariyer desteği: Epidermal bariyerde daha iyi nem dengesi sağlayarak kuruluk, gerginlik ve mat görünümü azaltmaya yardımcı olur; hassas ve bariyeri zayıflamış ciltlerde rahatlatıcı etki sunar.
- Yaşlanma belirtilerine etkisi: Düzenli kullanımda ince çizgi ve kırışıklıkların görünümünü yumuşatır, cilt dokusunu ve ışıltısını iyileştirir; bu etki özellikle çoklu molekül ağırlıklı HA içeren formüllerde klinik olarak gösterilmiştir.
Molekül ağırlığına göre farklar
- Yüksek molekül ağırlıklı HA (HMW-HA): Cilt yüzeyinde daha çok “su tutan film” gibi çalışır; anında dolgunluk ve yumuşaklık hissi sağlar, aynı zamanda anti‑inflamatuvar özelliklere sahiptir.
- Düşük molekül ağırlıklı HA (LMW-HA): Daha derin tabakalara nüfuz ederek fibroblastlarla etkileşime girer, endojen HA ve kolajen üretimini destekler; bu sayede uzun vadeli elastikiyet ve yeniden yapılanma etkisi hedeflenir.
- Çoklu molekül ağırlıklı kompleksler: Farklı boyutlardaki HA kombinasyonları, kısa sürede nem artışı ve birkaç hafta içinde kuruluk, pürüzlülük ve ince kırışıklıklarda anlamlı azalma sağlayabilmektedir.
Güvenlik profili
- Cosmetic Ingredient Review (CIR) paneli, hyalüronik asit ve sodyum/potasyum hyaluronatın kozmetikte mevcut kullanım şekli ve konsantrasyonlarında güvenli olduğu sonucuna varmıştır.
- Akut, kısa ve uzun dönem toksisite; genotoksisite ve üreme toksisitesi testlerinde endişe verici bulgu saptanmamış, insan çalışmalarında topikal kullanımda anlamlı bir yan etki profili bildirilmemiştir.
- Cleveland Clinic gibi klinik kaynaklar, hyalüronik asidin hem topikal ürünlerde hem de tıbbi uygulamalarda (enjeksiyonlar vb.) güvenli ve etkili bir bileşen olarak kullanıldığını, ciltte esneklik, kırışıklık azalması ve daha hızlı yara iyileşmesiyle ilişkilendirildiğini belirtmektedir.
Kaynakça:
- Expert Panel for Cosmetic Ingredient Safety. “Safety Assessment of Hyaluronates as Used in Cosmetics.” Cosmetic Ingredient Review (CIR).
https://www.cir-safety.org/sites/default/files/TR_Hyaluronates_032023_1.pdf
- Final report of the safety assessment of hyaluronic acid, potassium hyaluronate, and sodium hyaluronate.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19636067/
- Final Report of the Safety Assessment of Hyaluronic Acid, Sodium Hyaluronate, and Related Salts.
https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1091581809337738
- Benefits of topical hyaluronic acid for skin quality and signs of skin aging.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36200921/
- Benefits of topical hyaluronic acid for skin quality and signs of skin aging (dergi tam metin).
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/dth.15903
- Clinical Evaluation of Next-generation, Multi-weight Hyaluronic Acid on Skin Hydration and Fine Lines.
https://jcadonline.com/clinical-evaluation-hyaluronic-acid-skin-rejuvenation/
- The 24-hour skin hydration and barrier function effects of a hyaluronic acid-containing topical cream.
https://www.dovepress.com/the-24-hour-skin-hydration-and-barrier-function-effects-of-a-hyaluroni-peer-reviewed-fulltext-article-CCID
- Effects of hyaluronic acid on skin at the cellular level: a systematic review.
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12452154/
- Review: Hyaluronic acid, a promising skin rejuvenating biomedicine.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S014181301833770X
- A review of the cosmetic use and potentially therapeutic importance of hyaluronic acid.
https://japsonline.com/abstract.php?article_id=3676&sts=2
- Update on Low-Molecular Weight Hyaluronic Acid in Dermatology: A Scoping Review.
https://www.emjreviews.com/dermatology/article/update-on-low-molecular-weight-hyaluronic-acid-in-dermatology-a-scoping-review/
- Applications and delivery mechanisms of hyaluronic acid in skin care.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378517320301113
- Cleveland Clinic. “Hyaluronic Acid: What It Is, Benefits, How To Use & Side Effects.”
https://my.clevelandclinic.org/health/articles/22915-hyaluronic-acid
- CosmeticsInfo.org – “Hyaluronic Acid.”
https://www.cosmeticsinfo.org/ingredient/hyaluronic-acid/
