UV Filters

UV filters, güneş ürünlerinde UVB (yanık) ve UVA (fotoaging) ışınlarını emerek veya yansıtarak cildi koruyan aktif bileşenlerdir. Temelde iki gruba ayrılır: organik (chemical) filtreler ve inorganik (mineral/physical) filtreler.

Organik (chemical) UV filtreler

- Çalışma prensibi: Konjuge çift bağ içeren karbon bazlı moleküller UV fotonlarını emer, enerjiyi ısıya çevirip dağıtır; ciltte görünmeyen, hafif dokulu formlar için idealdir.

-Örnekler ve kapsama:

- Avobenzone (UVA1), benzophenone-3/oxybenzone (UVB + UVA2).

- Tinosorb S / M, Uvinul A Plus gibi yeni nesil filtreler: tek başına geniş spektrum (UVA1+UVA2+UVB), yüksek fotostabilite ve kozmetik konfor.

- Artıları/eksileri: Beyaz iz bırakmaz, yüksek UVAPF/SPF oranı ulaşılabilir; fakat bazı filtreler fotostabilite desteği ister, hassas cilt ve çevresel etki tartışmaları bulunur.

İnorganik (mineral/physical) UV filtreler

- Çalışma prensibi: Çinko oksit ve titanyum dioksit, UV ışınını büyük oranda yansıtıp dağıtır, aynı zamanda bir kısmını da emer; cilt yüzeyinde fiziksel bir kalkan oluşturur.

- Özellikler:

- ZnO: Geniş spektrum; UVA1 dahil tüm UV’yi tek başına kapsayabilen tek inorganik filtredir.

- TiO₂: Özellikle UVB ve kısmen UVA2; genelde ZnO veya organik filtrelerle kombine edilir.

- Artıları/eksileri: Fotostabil, hassas/çocuk ciltleri için iyi tolere edilir; nano olmayan formlar belirgin beyaz iz bırakabilir, bu yüzden kaplama ve mikronize teknolojiler kullanılır.

Geniş spektrum ve regülasyon

- Geniş spektrum: Ürünün hem UVB hem UVA (özellikle UVA1) için yeterli koruma sağlaması gerekir; pratikte birden çok filtrenin sinerjisiyle hedeflenir.

- AB & ABD listeleri:

- AB’de yalnızca Kozmetik Tüzüğü Ek VI’da listelenen filtreler ve maksimum konsantrasyonları kullanılabilir.

- ABD’de FDA monografı, daha sınırlı sayıda filtreye izin verir; bu yüzden AB’de yaygın yeni nesil filtrelerin bazıları ABD’de henüz yoktur.

Formülasyon ve seçim pratikleri

- Kimyasal + mineral kombinasyonları, hem yüksek UVA/UVB koruması hem de daha az beyaz iz için sık kullanılır.

- Duyarlı cilt/çocuk ürünlerinde genellikle yalnız ZnO/TiO₂ tercih edilir; şehir/günlük kullanım ürünlerinde fotostabil organik filtre ağırlıklı, hafif dokulu formüller öne çıkar.